Deri ve zuhrevi hastalıklar pek çok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Cilt kanseri, egzama, sedef hastalığı, sivilce ve rosacea gibi çok yaygın olanları ile birlikte genital herpes, HPV, sifiliz, klamidya ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar da bulunmaktadır. Bu hastalıkların belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterir ve tedavisi de mümkündür. Bu makalede, deri ve zuhrevi hastalıklar hakkında detaylı bilgi verilecektir.
Deri Hastalıkları
Cilt, insan vücudunun en büyük organdır. Cilt kanseri, deri hücrelerinde anormal büyüme ve bölünme sonucu oluşan kanser türüdür. Egzama, cildin kızarıklık, kaşıntı, kuruluk ve kabarcıklar dahil olmak üzere bazı semptomlara neden olan bir deri hastalığıdır. Sedef hastalığı, ciltte kızarıklık, pullanma ve kaşıntıya neden olan bir cilt rahatsızlığıdır. Sivilce, yağ bezlerinin tıkanması sonucu ciltte sivilce oluşumuna neden olan bir deri hastalığıdır. Rosacea ise yüzde kızarıklık, şişme ve sivilce benzeri semptomlara neden olan bir cilt rahatsızlığıdır.
Zuhrevi Hastalıklar
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, cinsel temas yoluyla bulaşan enfeksiyonlardır. Genital herpes, HPV, sifiliz, klamidya ve bel soğukluğu gibi yaygın cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında bilgi edinmek önemlidir.
Genital herpes, genital bölgede ağrılı yaralara neden olan bir virüs enfeksiyonudur. HPV, genital siğillerin ana nedenidir ve rahim ağzı kanserine yol açabilir. Sifiliz, cinsel temasla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondur ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Klamidya, asemptomatik olabilir ve genellikle sessizce ilerlemesine rağmen kadınlarda kısırlığa neden olabilir. Bel soğukluğu, bel bölgesinde ağrılı bir enfeksiyondur ve tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların teşhis ve tedavisi için sağlık uzmanlarına başvurmak önemlidir.
Cilt Kanseri
Cilt kanseri, melanosit adı verilen hücrelerin kanserleşmesinden kaynaklanır. Ayrıca, güneşe maruz kalma, böylelikle ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalma cilt kanseri riskini artıran bir faktördür. Ayrıca, açık tenli insanlar daha yüksek risk altındadır. Cilt kanserinin tedavisi, kanserin türüne ve yayılım derecesine bağlıdır. Cerrahi müdahale, radyoterapi ve ilaç tedavisi gibi tedavi seçenekleri bulunmaktadır.
Melanoma
Melanoma tipi cilt kanseri, cildin pigment hücrelerinden kaynaklanır. Bu kanserin erken aşamalarında tedavi edilmesi önemlidir çünkü yayılmaya başladığında tedavi edilmesi zorlaşır. Melanoma’nın belirtileri, bir benin aniden büyümesi veya benin renginde veya şeklinde değişiklikler olabilir. İlk teşhis için ciltteki bir benin biyopsisi yapılması gerekir. Tedavi yöntemleri, cerrahi müdahale, radyoterapi ve kemoterapi ile kombinasyon halinde uygulanabilir.
Nonmelanoma Cilt Kanseri
Nonmelanoma cilt kanserleri, derinin en yaygın kanser türleridir ve genellikle güneşe maruz kalmaya bağlı olarak oluşur. Başlıca iki türü vardır: Bazal hücreli karsinom ve skuamöz hücreli karsinom.
Bazal hücreli karsinom, vücudun büyük bir bölümünde görülebilir ve yavaşça büyür. Kabuklu bir görünümü olabilir ve zamanla yaralara veya ülserlere neden olabilir. Sürekli güneş maruziyeti, açık tenli olmak, bazı genetik faktörler gibi faktörler bazal hücreli karsinom riskini arttırabilir.
Skuamöz hücreli karsinom, hızlıca büyüyebilen bir kanser türüdür. Güneşe maruz kalmanın yanı sıra, kimyasal maddelere veya radyasyona maruz kalmak bazı kişilerde skuamöz hücreli karsinoma yol açabilir. Skuamöz hücreli karsinom, cildin herhangi bir yerinde görülebilir ve hızlıca büyüyebilir. Yaralar, ülserler, kabuklu veya pullu alanlar skuamöz hücreli kanserin belirtileri arasındadır.
- Bazal hücreli karsinom tedavisi, kanserin tipine bağlı olarak cerrahi operasyon, radyasyon tedavisi veya ilaç tedavisi kullanılabilir.
- Skuamöz hücreli karsinom tedavisi de benzerdir, ancak kanserin yayılımına bağlı olarak daha radikal bir yaklaşım gerektirebilir.
- Nonmelanoma cilt kanserlerinin önlenmesi için, güneş ışınlarından korunmak ve düzenli cilt muayeneleri yaptırmak önemlidir.
Genital Herpes
Genital herpes bir cinsel yolla bulaşan hastalıktır ve herpes simpleks virüsü tip 2 (HSV-2) tarafından neden olunur. Semptomlar, dudaklarda ve ağzın içinde meydana gelen soğuk yaralara benzer, ancak genital bölgede meydana gelir. Bu semptomlar arasında sivilce benzeri kabarcıklar, ağrı, kaşıntı ve yanma hissi yer alır.
Genital herpesin teşhisi fiziksel bir muayene, kan testleri ve kabarcık sıvısının bir kültür testi kullanılarak konulabilir. Tedavi, semptomları azaltmak ve virüsün yayılmasını önlemek için antiviral ilaçlarla yapılır. Partnerinizi korumak için cinsel aktiviteden kaçınmanız gerekebilir.
Sifiliz
Sifiliz, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır ve genellikle belirtiler ortaya çıkana kadar insanlar tarafından fark edilmez. Sifilizin belirtileri, genellikle 3 ayrı aşamada ortaya çıkar. İlk aşamada, cinsel temas sonrası genital bölgede gözle görülür bir yara veya yaralar oluşabilir. İkinci aşamada, belirtiler genişleyebilir ve deride, ağızda veya genital bölgede döküntü şeklinde görünebilir. Üçüncü aşamada ise, hastalık sinir sistemi ve iç organlara zarar verebilir.
Sifiliz teşhisi için, bir kan testi veya enfekte olan alanın kültürü kullanılabilir. Erken teşhis edilmesi tedavi fırsatlarını artıracaktır. Sifiliz tedavisi, penicillin gibi antibiyotikler kullanılarak yapılır. Tedavinin süresi enfeksiyonun aşamasına ve ciddiyetine göre değişebilir.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların (CYBH) Korunma Yöntemleri
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için kullanılabilecek yöntemler arasında prezervatif kullanımı, cinsel aktiviteler öncesi partnerlerin test edilmesi ve birbirlerine sadık kalınması yer alır. Prezervatif kullanımı koruyucu bir yöntemdir ve hastalık riskini azaltır. İlişkiden sonra mutlaka temizlik yapmak önemlidir. Ancak, prezervatif tam bir koruma sağlayamaz ve özellikle HPV gibi bazı CYBH’ler cilt teması yoluyla da bulaşabilir. Bu nedenle, cinsel aktiviteler öncesinde partnerlerin test edilmesi ve her iki tarafın da birbirlerine sadık kalması son derece önemlidir.
Bunun yanı sıra, CYBH’lerin belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak da koruyucu bir önlem olabilir. Bu sayede, bir hastalık belirtisi ortaya çıktığında erken müdahale mümkün olur. İlk cinsel aktivite yaşına kadar beklemek ayrıca CYBH’lerden korunmanın etkili bir yoludur.
- Prezervatif kullanımı
- Partnerlerin test edilmesi
- Birbirlerine sadık kalınması
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların (CYBH) Tedavisi
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların (CYBH) tedavisi, hastalığın tipine ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Ayrıca, tedavi süresi ve yöntemi de hastanın sağlığına ve hastalığın seyrine bağlı olarak belirlenir. En yaygın CYBH tedavi yöntemleri arasında antibiyotikler, antiviral ilaçlar, aşılar ve cerrahi müdahale sayılabilir.
Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyonların tedavisi için kullanılır ve belirtiler genellikle tedaviden sonra birkaç gün içinde hafifler. Antiviral ilaçlar, özellikle herpes gibi viral enfeksiyonların tedavisi için kullanılır ve belirtileri hafifletir. Bazı CYBH’ler için mevcut aşılar da vardır, ancak henüz bilinen her türlü CYBH için aşı mevcut değildir.
Cerrahi müdahale, bazı CYBH’lerin tedavisi için nadiren kullanılır. Özellikle cinsel organlarda görülen sifiliz lezyonlarının tedavisi için kullanılır. Cerrahi müdahale, diğer tedavi seçeneklerine yanıt vermeyen veya peniste yaralar gibi şiddetli semptomlara neden olan CYBH’lerin tedavisi için önerilebilir.
Sonuç olarak, CYBH tedavisi hastalığın ciddiyetine ve tipine bağlı olarak değişir. Tedavi edilmeyen CYBH’ler ciddi sonuçlara yol açabilir, bu nedenle belirtiler ortaya çıktığında bir sağlık uzmanına hemen başvurmak önemlidir.
