Carpık dişler, dişlerin yanlış yerleşiminden dolayı normal diş yapısına uymayan dişlerdir. Bu tür dişler, dişlerinizin üzerinde bulunabilir veya dişlerinizin uygun hizalanmasını engelleyebilir. Carpık dişler, diş sağlığınızı olumsuz etkileyebileceği gibi görünüşünüze de zarar verebilir. Bu nedenle, carpık dişlerin düzeltilmesi önemlidir.
Carpıklık Sebepleri
Carpıklık, dişlerin yerini almalarına engel olacak şekilde çarpık olan dişlerdir. Çene yapısının küçük olması, genetik faktörler, bebekken çocuk emzik kullanımı, parmak emme alışkanlığı ve yanlış diş çıkarma, carpıklığın nedenleridir.
- Çene yapısının küçük olması: Dişlerin sığacak yer olmamasına neden olabilir.
- Genetik faktörler: Ailede dişleri çarpık olan kişilerde daha sık görülür.
- Bebekken çocuk emzik kullanımı: Uzun süreli emzik kullanımı, dişlerin çarpık çıkmasına neden olan bir faktördür.
- Parmak emme alışkanlığı: Çocuklarda yaygın olan parmak emme, dişlerin çarpık çıkmasına sebep olabilir.
- Yanlış diş çıkarma: Dişlerin gerektiği şekilde çıkamaması da carpıklığın bir nedenidir.
Carpık Dişlerin Zararları
Carpık dişler, dişlerin yerini almalarına engel olacak şekilde çarpık olan dişlerdir. Bu durumun birçok zararı bulunmaktadır. Öncelikle konuşma problemlerine yol açabilir. Özellikle ön dişlerin çarpık olması, doğru telaffuz etmeyi engelleyebilir. Ayrıca çiğneme güçlüğü de yaşanabilir. Başka bir sağlık sorunu ise çene eklemi rahatsızlıklarıdır. Carpık dişler çenenin doğru hareket etmesini engelleyebilir, buna bağlı olarak eklem ağrıları yaşanabilir. Son olarak, diş çürükleri de bu durumun bir sonucu olabilir. Çarpık dişlerin düzgün bir şekilde fırçalanması zor olduğu için bakteri oluşumu daha kolay olabilir ve buna bağlı olarak diş çürükleri meydana gelebilir.
Carpık Diş Düzeltme Yöntemleri
Carpık dişlerin düzeltilmesi için birçok farklı yöntem bulunmaktadır. En yaygın olarak kullanılan yöntem tel tedavisidir. Bu yöntem, dişleri özel bir çerçeve içinde hareket ettirerek düzeltir. Şeffaf plak tedavisi, dişlerin ölçüleri alınarak hazırlanan şeffaf plaklar kullanarak diş hareketlerinin kontrolünü sağlar. Lingual ortodonti ise tel tedavisi gibi dişlerin dış yüzeyde görünmesi yerine iç yüzeyde yerleştirilen tellerle yapılan bir yöntemdir. Cerrahi işlemler ise daha ciddi durumlarda uygulanır ve dişlerin çıkarılması gerekebilir. Uygun tedavi yöntemi diş hekimi tarafından belirlenir.
Tel Tedavisi
Tel tedavisi, dişleri özel bir çerçeve içinde hareket ettirerek düzenli bir şekle getirme amaçlı bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yönteminde, diş telleri ve braketler kullanarak dişlerin hareketi sağlanır. Diş hekimleri, diş çene yapısına ve sorunlarına bağlı olarak uygun bir tedavi planı hazırlarlar. Tel tedavisi, ortodontik sorunları olan bireyler için etkili bir tedavi yöntemidir.
Şeffaf Plak Tedavisi
Şeffaf plak tedavisi diğer adıyla Invisalign, metal teller yerine şeffaf ve rahat bir plak kullanarak dişleri doğru pozisyonda düzenlemek için kullanılan bir yöntemdir. Diş doktoru ölçülerin alınmasının ardından, her iki çenedeki dişlerin pozisyonu saptanır. Sonra elde edilen verilere dayanarak özel bir plak üretilir. Bu plak ortalama 2 hafta kullanılır ve ardından daha geniş ve uygun şekilde kullanacak sıradaki plakla değiştirilir. Plaklar, dişlerde değişiklik yaratan belirli bir kuvvetle yerleştirilir ve dişlerin yavaşça hareket etmesine yardımcı olur.
Diş Hekiminin Rolü
Carpık dişlerle ilgili tedavi için diş hekimi tarafından öncelikle bir tedavi planı hazırlanmalıdır. Bu plan, dişlerin ne kadar çarpık olduğuna, takip edilecek olan tedavi yöntemine ve uygulanacak tedavi süresine bağlı olarak belirlenir. Ayrıca, diş hekimi tedavi sırasında hastanın ağız sağlığına özellikle dikkat ederek, çarpık dişlerin yol açabileceği diğer sağlık sorunlarının da önüne geçer.
Carpık Diş Önleme Yöntemleri
Carpık dişlerin oluşumunu önlemek için bazı önlemler alınabilir.
- Emzik ve parmak emme alışkanlığı çocukluk döneminde önlenmeli
- Düzenli diş sağlığı kontrolü yaptırılmalı
- Yeterli diş hijyeni sağlanmalı, dişler düzenli olarak fırçalanmalı ve diş ipi kullanılmalıdır.
Bu önlemler, çocukların diş sağlığına ve gelecekte oluşabilecek carpık dişlerin oluşumunu önlemeye yardımcı olacaktır.
