Cinsel yolla bulaşan hastalıklar vajinal, anal veya oral cinsel temas yoluyla bulaşan enfeksiyonlardır. Bu hastalıklar arasında HIV, HPV, sifiliz, herpes, hepatit B ve gonore gibi birçok farklı tipte virüs ve bakteri yer alır. Bu hastalıkların önlenmesi ve tedavisi oldukça önemlidir. Korunma yöntemleri arasında prezervatif kullanmak, tek partnerli ilişki yaşamak ve düzenli test yaptırmak yer alır. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında bilinçli olmak ve önlem almak ciddi sağlık sorunları yaşamamanızı sağlar.
HPV Virüsü
HPV, kadınlarda rahim ağzı kanseri ve erkeklerde de kanserlere neden olabilen bir cinsel yolla bulaşan virüstür. HPV virüsü taşıyan kişilerde genellikle belirtiler görülmez. Ancak kadınlarda rahim ağzı kanseri, vulva kanseri ve erkeklerde penis kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, HPV aşısı yaptırmak ve düzenli pap smear testleri yaptırmak önemlidir.
Bir kişi HPV taşıyıcısı olduğunu nasıl anlayabilir? Maalesef HPV belirtileri yoktur. Ancak kadınlar düzenli smear testleriyle özellikle rahim ağzı kanseri için erken teşhis edilebilir. Erkekler ise enfekte olduklarının farkında olmadan başkalarına virüs yayabilirler.
HPV’nin tedavisi, genellikle belirtilerin ortadan kaldırılması değil, sağlıklı hücrelerin HPV’yi kontrol altına almasıdır. Kadınlarda rahim ağzı kanseri teşhisi konulduysa, cerrahi müdahale genellikle önerilir. Erkeklerde ise, HPV’nin saptanması daha zor olduğundan, düzenli kontroller çok önemlidir.
HIV/AIDS Virüsü
HIV, insan bağışıklık yetmezliği virüsüdür ve kan yoluyla, cinsel temas yoluyla, hamilelik ve doğum süreci, anne sütü veya paylaşılan iğneler gibi diğer yollarla bulaşabilir. HIV enfeksiyonu, AIDS hastalığına neden olabilir.
Korunmak için, doğru cinsel korunma yöntemleri kullanılmalıdır. HIV/AIDS tedavisi, antiretroviral ilaçlarla yapılan bir tedavi yöntemidir. Bu tedaviler, hastalığın semptomlarını hafifletmekte ve hastalığın ilerlemesini önlemektedir. HIV testleri, enfeksiyon erken dönemde saptanarak tedavi edilmesine yardımcı olabilir.
- Korunmak için, cinsel olarak aktif kişiler test yaptırmalıdır.
- Kondomlar kullanarak cinsel temas sırasında enfeksiyon riski azaltılabilir.
- Paylaşılan iğne ve aletlerden kaçınılması enfeksiyon riskini azaltmaktadır.
HIV/AIDS tedavi yöntemleri, antiretroviral tedavisi olarak adlandırılan ilaçları içermektedir. Bu tedaviler, hastalığın ilerlemesini önlemekte, semptomları hafifletmektedir.
PrEP Tedavisi
HIV’e maruz kalmayı önlemek için PrEP tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi HIV negatif kişilere, HIV pozitif kişilerle ilişki sırasında korunmak için verilir. PrEP, pre-exposure prophylaxis kelimelerinin kısaltmasıdır.
PrEP tedavisi, HIV ile kalıcı olarak yaşayan kişilerin ilaç tedavisinden farklıdır. PrEP ilaçları, HIV enfeksiyonunun yayılmasıyla mücadele eden bir dizi antiretroviral ilaçları içerir.
- PrEP tedavisi, HIV’e karşı yüksek risk altındaki kişilere önerilir.
- Tedavinin etkinliği, ilaçların doğru ve düzenli kullanımına bağlıdır.
- PrEP tedavisinin yan etkileri arasında mide bulantısı, baş ağrısı, yorgunluk ve karaciğer sorunları yer alır. Ancak bu yan etkiler tedavinin kesilmesini gerektirecek ölçüde ciddi değildir.
PrEP, HIV’e maruz kalma riskini azaltır, ancak mutlaka kullanıldığında kişiyi korumaz. Korunmak için tedavi sırasında Barrier kontraseptif yöntemlerinin kullanılması önerilir.
PrEP Yan Etkileri
PrEP tedavisi, HIV enfeksiyonunu önlemek için kullanılır. Ancak her ilacın olduğu gibi PrEP’in de yan etkileri olabilir. PrEP tedavisinin en yaygın yan etkileri; bulantı, baş dönmesi, karın ağrısı, ishal, iştahsızlık, uykusuzluk ve baş ağrısıdır. Nadir görülen yan etkiler ise böbrek sorunları ve kemik erimesidir. Herhangi bir yan etki meydana gelirse, hemen doktorunuza başvurun.
PrEP Nedir?
PrEP, cinsel yolla bulaşan HIV’e karşı korunmak için kullanılan bir tedavi yöntemidir. PrEP, pre-exposure prophylaxis kısaltmasıdır ve Türkçe karşılığı önceden korunma tedavisi olarak geçmektedir. Bu tedavi yöntemi, HIV’e maruz kalmadan önce alınan ilaçların enfeksiyonu önlemede etkili olması nedeniyle tercih edilmektedir.
PrEP tedavisi, ağızdan bir ilaç şeklinde uygulanır. Her gün düzenli olarak alındığında, HIV enfeksiyon riskini büyük ölçüde azaltır. Bu tedavi yöntemi, HIV pozitif olmayan ancak riske maruz olan kişilerde etkilidir. Ancak PrEP tedavisi, HIV/AIDS tedavisi değildir ve korunma amacıyla kullanılmalıdır.
Pozitif Hiv Testi
HIV pozitif olduğunuz tespit edildiğinde, öncelikle kötü hissetmeniz normaldir. Ancak, panik yapmadan önce doğru adımları atmanız önemlidir. İlk olarak başka testler yapılması gerekebilir, bu nedenle doktorunuza danışmanız gerekir. HIV tedavisi mümkündür ve erken teşhis ve doğru tedaviyle bu hastalıkla yaşamak mümkündür.
Ancak, HIV tedavisi belirli bir süre boyunca alınması gereken antiretroviral ilaçları içerir ve tedavi sırasında bazı yan etkiler oluşabilir. Tedaviyi yönetmenin en iyi yolu doktorunuzla işbirliği yapmaktır. Ayrıca, destek gruplarından da yararlanabilirsiniz.
Bunun yanı sıra, HIV pozitif olduğunuzu başkalarına açıklamak zorunda değilsiniz. Bu kararı vermek size kalmıştır. Ancak, korunmadan cinsel ilişkilere devam edemezsiniz. Bu nedenle, partnerinizde HIV olup olmadığını tespit etmek önemlidir. Ayrıca, HIV pozitif olduğunuzu kariyerinize veya sosyal hayatınıza açıklamadan önce, haklarınızı ve yasal yükümlülüklerinizi araştırmanız önemlidir.
Sifiliz
Sifiliz cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır ve Treponema pallidum bakterisi tarafından neden olunur. Hastalığın erken belirtileri 10 ila 90 gün arasında ortaya çıkabilir. Bunlar arasında genişleyen ağrısız yaralar, kas ağrıları, ateş, baş ağrısı ve boğaz ağrısı yer alabilir. Eğer tedavi edilmezse, hastalık ilerleyebilir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Sifiliz tedavisi penicillin gibi antibiyotiklerle yapılabilir. Tedavi, hastalığın ne kadar ilerlediğine bağlı olarak tek bir enjeksiyon veya birkaç haftalık bir antibiyotik tedavisi gerektirebilir. Tedavi başarılı olursa, hastanın vücudu hastalığa karşı antikorlar üretebilir ve yeniden enfekte olmaları engellenebilir.
Partnerler de tedavi edilmelidir, bu nedenle hastalığın yayılmasını önlemek için cinsel temasın kesilmesi önerilir. Fakat sifilizle ilgili ayrıca bir enfeksiyon riski mevcuttur, bu nedenle doktor tavsiyeleri doğrultusunda düzenli testler yapılması ve cinsel sağlık konusunda bilinçli davranılması önemlidir.
Teşhis ve Tedavi
Sifiliz hastalığı, özellikle cinsel temas yoluyla bulaşan bir enfeksiyon olarak karşımıza çıkar. Bu hastalığın teşhisinde, kan testleri ve erken dönemlerde yapılan fiziki muayene bulguları kullanılır. Teşhisi konulan hastalarda, uygun antibiyotik tedavisi ile enfeksiyon kontrol altına alınabilir. Tedaviye erken dönemde başlamak oldukça önemlidir.
Gonore
Gonore, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon hastalığıdır ve genellikle erkeklerde üretrit, kadınlarda ise servisit’e yol açar. Belirtileri arasında acı verici idrara çıkma, akıntı, genital bölgede kaşıntı ve ağrı sayılabilir. Tedavisi antibiyotiklerle yapılır, ancak tekrarlayabilen bir enfeksiyondur. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için kondom kullanmak ve düzenli check-up yaptırmak önerilir.
Gonore Tedavisi
Gonore hastalığının tedavi yöntemleri arasında genellikle antibiyotikler kullanılır. Tedavi süresi, hastalığın seyrine ve tedaviye verilen tepkiye göre değişebilir. Tedaviye başladıktan sonra, cinsel aktivitelerden uzak durmak önemlidir. Tedavinin tamamlanması gerekmektedir ve bitmeden kesilmemelidir. İyileştikten sonra yeniden enfekte olmamak için korunmaya devam etmek önemlidir. Tedavi sürecinde doktorun tavsiyelerine uymak ve düzenli kontroller için başvuru yapmak gereklidir.
Gonore tedavisi için kullanılan antibiyotikler:
- seftriakson
- sefiksim
- alisin
Tedavi sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Tedavi sürecinde hastalık belirtileri tamamen kaybolmaz ancak iyileşme süreci başlar. Tedavi sürecinde enfeksiyon bulaştırma riskinin önüne geçmek için cinsel aktivitelere ara vermek önemlidir. Tedavi sonrası, yeniden enfeksiyon kapmamak için korunmaya devam edilmelidir. Ayrıca, cinsel partnerlerinizin de tedavi edilmesi gerekmektedir. Tedavinin başarılı olup olmadığını kontrol etmek için doktorun verdiği randevulara gitmek önemlidir.
