COVID-19 salgını ile mücadele halen devam ediyor ve bu süreçte anne adayları birçok soruyla karşılaşıyorlar. Gebelikte COVID-19 enfeksiyonuna yakalanmak bebeğe zarar verir mi? Doğum ve emzirme süreçleri nasıl değişir? COVID-19 aşıları gebelikte güvenli midir? Tüm bu soruların yanıtlarını içeren konuları sizler için derledik.
COVID-19 salgını sürecinde anne adayları, gebelik döneminde COVID-19 ile ilgili önlemlere dikkat etmeli, COVID-19 testi yaptırmalı ve aşı yaptırmadan önce doktorlarına danışmalıdırlar. Ayrıca, gebelik döneminde COVID-19 enfeksiyonunun psikolojik etkilerine karşı da önlemler alınması önerilir. Tüm bu konuların detayları için aşağıdaki başlıkları inceleyebilirsiniz.
COVID-19’un Gebeliğe Etkisi
COVID-19 enfeksiyonu gebelikte bazı risklere neden olabilir. Ancak henüz bu konu hakkında yeterli veri bulunmamaktadır. Bazı çalışmalar, COVID-19’un anne karnındaki bebek üzerinde doğrudan bir etkisi olmadığını göstermektedir. COVID-19 enfeksiyonu olan hamile kadınların birçoğu normal bir şekilde doğum yapmaktadır. Ancak, COVID-19 enfeksiyonu gebeliğin seyri üzerinde bazı etkiler yapabilir. Enfekte hamile kadınların daha yüksek oranda erken doğum yapabilecekleri, preeklampsi gibi gebelikle ilgili bazı sağlık sorunlarıyla karşılaşabilecekleri belirtilmektedir.
Bazı araştırmalar, COVID-19 enfeksiyonu geçiren hamile kadınların bebeklerinde düşük doğum ağırlığı, solunum sıkıntısı veya prematüre doğum gibi bazı komplikasyonların daha sık görüldüğünü göstermektedir. Ancak bu sonuçlar henüz kesin değildir ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Gebelikte COVID-19 enfeksiyonuna yakalanmak anne adayına ve bebeğe farklı etkiler yapabilir. Bu nedenle gebelikte COVID-19 enfeksiyonu gibi bir durumda mutlaka doktorunuzla görüşmeniz ve gerekli önlemleri almanız önemlidir.
Doğum ve Emzirme
COVID-19 salgını nedeniyle doğum ve emzirme süreçleri diğer zamanlardan farklılık gösterebiliyor. COVID-19 pozitif anneler doğum yaptıktan sonra bebeğiyle temas konusunda endişe duyabiliyorlar. Ancak, emzirme sürecinin devam etmesi bebeklerin sağlığı için oldukça önemlidir ve COVID-19 anneden bebeğe emzirme yoluyla bulaşmaz. İyileştikten sonra, anneler bebeğine sıradan bir şekilde ilgilenmeli, emzirme konusunda da tereddüt etmemelidirler.
Covid-19 hastalığından şüphelenilen annelerin doğum öncesi hastanede test yaptırması gerekmektedir. Pozitif vakalar sezaryenle de olsa normal doğumla da olabilmektedir. Doğum sırasında maske takmak, hijyen kurallarına uymak ve mümkünse tek kişilik odaya alınmak doğum öncesinde ve dogum sonra önlem alınabilecek hususlardandır. Emzirme sırasında annelerin el hijyenine önem vermesi, maske takması gerekir. Hasta olduğu süre boyunca annenin sütü bebek için çok önemli olduğundan mama ile beslemenin süt ile beslenmek kadar iyi sonuç vermeyeceği araştırmalarla kanıtlanmıştır, unutmayalım.
Doğum sonrası dönemde de anneler bebeğiyle birebir temas kurmaları COVID-19 salgınından korunmanın yanı sıra anne bebek bağının güçlenmesi ve bebeğin duygusal ihtiyaçları açısından da önemlidir. Ancak, COVID-19 nedeniyle diğer insanlarla temas edilmesi konusunda dikkatli olunması gerekmektedir. Bebeklerin bakımı için dezenfektan kullanımı, sterilize edilmiş ürünler ve temiz ortam sağlanması önerilen önlemlerdendir.
Hamilelik Döneminde Alınması Gereken Önlemler
COVID-19 salgını hamilelik döneminde anne adaylarını endişelendiriyor. Hamilelikte COVID-19 enfeksiyonu riski, genel popülasyona göre daha yüksek olabilir. Bu nedenle, hamile kadınlar aşağıdaki önlemleri almalıdır:
- Sık sık ellerinizi su ve sabunla en az 20 saniye boyunca yıkayın veya alkol bazlı el antiseptiği kullanın.
- Mümkün olduğunca evden çıkmamaya çalışın. Eğer çıkmanız gerekiyorsa, maske takın ve mesafenizi koruyun.
- Evde kalan kişilerle sosyal mesafeyi koruyun ve herkesin maske takmasını sağlayın.
- Mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarından uzak durun.
- Evde kaldığınız sürece, etrafınızdakilerin yüzey ve nesneleri düzenli olarak temizlediğinden emin olun.
- Gebelik sırasında diğer sağlık sorunları için doktorunuzla düzenli iletişimde kalın.
Yukarıdaki önlemleri alarak, hem kendinizin hem de bebeğinizin COVID-19’dan korunmasına yardımcı olabilirsiniz.
COVID-19’a Karşı Aşılama
COVID-19 aşıları, hamileler için güvenli kabul edilse de, gebelik döneminde aşı yapılması konusunda henüz yeterli veri bulunmamaktadır. Yapılan araştırmalar, COVID-19 aşısının fetus üzerinde olumsuz bir etkisinin olmadığını gösterse de, gebelerde aşının güvenliliği ve etkinliği hakkında yeterli veri bulunmamaktadır.
Bu nedenle, gebelik döneminde COVID-19 aşısı yaptırmak yerine, gebelikten önce ya da doğum sonrası aşı yaptırılması önerilir. Ancak, hamilelik döneminde COVID-19 riski yüksek olan kişilerle, aşı yapılması konusunda doktor ile görüşülmesi önerilir.
Hamileler, COVID-19 aşısı yaptırmadan önce doktorlarıyla konuşarak, riskleri değerlendirmeli ve kararlarını ona göre vermeliler.
COVID-19 Aşısı ile İlgili Yan Etkiler
COVID-19 aşısı gebelikte herhangi bir yan etki yapabilir. Ancak, yapılan çalışmalar bu yan etkilerin genellikle hafif olduğunu göstermiştir. COVID-19 aşısı yaptıran anne adayları, aşının yapıldığı bölgede hafif ağrı ve kızarıklık gibi belirtiler gösterebilirler. Ayrıca ateş, baş ağrısı, yorgunluk gibi genel yan etkiler de görülebilir. Bu belirtiler genellikle birkaç gün sürer ve kendiliğinden geçer.
Bununla birlikte, aşı sonrası ciddi yan etkiler de oluşabilir. Örneğin, nadir durumlarda anafilaksi gibi alerjik reaksiyonlar meydana gelebilir. Bu nedenle, COVID-19 aşısı yaptırmadan önce mutlaka doktorla görüşmek ve aşı olmanın risklerini değerlendirmek önemlidir.
Aşı Yaptırmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler
COVID-19 aşısı yaptırmadan önce bazı durumlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Özellikle daha önce aşı ile ilgili ciddi bir yan etki yaşayanlar veya aşı bileşenlerine karşı alerjisi olanlar aşı yaptırmadan önce doktorlarına danışmalıdır.
Aşı yaptırmadan önce gebelik durumu da dikkate alınmalıdır. Gebelik öncesi COVID-19 aşısı yaptırmak gebeliğe zarar vermez ancak doktor görüşü alınmalıdır. Ayrıca, aşı yaptırılmadan önce son 14 gün içinde COVID-19 hastalığına yakalanma durumu, yüksek ateş, solunum sıkıntısı veya benzer semptomların olup olmaması da dikkate alınmalıdır.
Bunun yanı sıra, COVID-19 aşısı yaptırırken bazı yan etkilerle karşılaşılabilir. Aşı yapıldıktan sonra yorgunluk, kas ağrısı, ateş, baş ağrısı gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Bu semptomların ne kadar süreceği ve şiddeti kişiden kişiye değişir ancak tedavi edilebilir yan etkilerdir.
Hamilelikte COVID-19 Testi
Hamilelik döneminde COVID-19 testleri, genellikle diğer bireylerde olduğu gibi yapılmaktadır. Test prosedürü, enfeksiyonun şiddetine ve semptomlarının varlığına bağlı olarak değişmektedir. Test sırasında, enfeksiyonun tespit edilmesi için burundan veya boğazdan örnek alınır. Ancak, hamilelik döneminde herhangi bir tıbbi müdahale öncesi ve sonrası doktorla danışmakta fayda vardır.
Hamilelik döneminde COVID-19 testini yaptırmak önemlidir. Test, hamilelik sırasında anne ve bebeğin sağlığı açısından önemlidir. Eğer anne adayında herhangi bir semptom bulunuyorsa veya temas halinde olduğu bir kişide COVID-19 tespit edilmişse mutlaka test yaptırmalıdır.
Hamile Kalmadan Önce COVID-19 Aşısı Yaptırmak
COVID-19 aşısı, hamilelik planlayan veya henüz gebe kalmamış kadınlar için güvenli kabul edilmektedir. Ancak, aşılama öncesinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Öncelikle, aşı yaptırılacak kişinin aşıya karşı bir alerjisi yoksa ve ciddi bir sağlık sorunu yoksa aşılama yapılabilir. Bununla birlikte, özellikle gebeliği planlayan kadınlar aşı yaptırmadan önce mutlaka bir doktora başvurmalıdır.
COVID-19 aşısı, gebeliğin herhangi bir döneminde uygulanabilir. Ancak genellikle gebeliğin ilk üç ayında aşılama önerilmez. Bu dönemde fetüs gelişimini tamamlamakta ve herhangi bir olumsuz etkiye karşı daha hassas bir durumdur. Aşılama için en uygun zaman gebeliğin dördüncü ayından sonra ve doktor tavsiyesi ile belirlenmelidir.
- Aşı yaptırmadan önce gebelik durumu kontrol edilmelidir
- Aşılama öncesinde doktorun önerdiği tüm tetkikler yaptırılmalıdır
- Hastalık durumları, alerjiler ve gebeliğin ilerleyen dönemlerindeki durumlar doktorla detaylı şekilde paylaşılmalıdır
- Aşılama sonrasında görülebilecek yan etkiler ve gebelikte olumsuz bir etkisi olup olmadığı hakkında doktordan bilgi alınmalıdır
Aşı Yaptırmadan Önce Doktora Danışmak
COVID-19 aşısı yaptırmak ülkemizin ve dünyanın genelinde önerilen bir durumdur. Ancak, hamile kalmayı planlayan ya da gebe olan kadınlar, aşı yaptırmadan önce mutlaka doktorlarına danışmalıdırlar. Çünkü, her gebelik farklılık gösterir ve anne adaylarının sağlık durumları da birbirinden farklıdır.
Hamilelik sürecinde bazı durumlarda doktorla mutlaka görüşmek gerekir. Bunlar:
- Daha önce geçirilmiş bir gebelik kaybı veya düşük öyküsüne sahip olmak
- Bir veya daha fazla sağlık sorunu (kalp hastalığı, astım veya diyabet gibi) yaşamak
- Kullanılan bir ilaç veya tedavi olmak
- Hamileliğin ilerleyen dönemlerindeyseniz ve erken doğum riski varsa
- Daha önce aşıya karşı alerjiniz varsa
Doktorunuz, size COVID-19 aşısının verilip verilemeyeceğine karar verirken bu durumları dikkate alacaktır.
Aşı Yaptırmadan Önce Gebeliği Planlama
Hamile kalmadan önce COVID-19 aşısı yaptırmayı planlayan anne adaylarının dikkat etmeleri gereken önemli hususlar bulunuyor. Öncelikle aşı yaptırmadan önce gebeliği planlamaları öneriliyor. Ayrıca, aşı yapılacak tarihte gebe olmamak da önemli bir nokta.
Bunun yanı sıra, aşıyı yaptırmadan önce doktorla mutlaka görüşmek gerekiyor. Hamilelik döneminde bazı sağlık sorunları olan kadınlar veya daha önceden geçirilmiş bir gebelik kaybı yaşayanlar gibi risk grupları için aşı önerilmeyebilir.
Ayrıca, aşı öncesinde ve sonrasında yeterli aralık bırakılması, gebelerin sağlığı için önemlidir. Bu nedenle, aşının yapılacağı tarih belirlenirken bu hususlara dikkat edilmesi gerektiğini unutmayın.
COVID-19 ve Psikolojik Etkileri
COVID-19 salgını gebelik döneminde anne adayları üzerinde yoğun bir stres kaynağı olabilir. Bunun yanı sıra, hastalıkla ilgili endişeler ve korkular da artabilir. Bu durumda, anne adaylarına öncelikle psikolojik destek verilmesi önemlidir. Kendilerine zaman ayırmaları, hobiler edinmeleri, meditasyon yapmaları gibi aktiviteler stresin azaltılmasına yardımcı olabilir.
Ayrıca, COVID-19 pandemisi nedeniyle gebelik döneminde hastane ziyaretleri sınırlandırılmış ya da online olarak gerçekleştirilmektedir. Bu durumda, anne adaylarının sağlık durumları hakkında bilgi edinmeleri için güvenilir kaynaklardan yararlanmaları gerekmektedir.
Özellikle ilk kez anne olacaklar için gebeliğin getirdiği değişikliklerin normal olduğu ve pandeminin sonunda her şeyin iyiye gideceği düşünülmelidir. Aile, arkadaş ve sağlık uzmanlarının desteği her zaman önemlidir ve anne adaylarının endişelerini paylaşabilmeleri için uygun bir ortam sağlanmalıdır.
