Yetişkinler için önemli aşılar, sağlıklarını korumak ve hayatlarını kurtarmak açısından büyük önem taşır. Grip, zatürree, hepatit, tetanos, meningokok, zona gibi birçok hastalığa karşı koruma sağlayan aşılar, özellikle risk grubundaki yetişkinler için hayati bir önem taşır.
Bu yazımızda, yetişkinlere önerilen hayat kurtaran aşılar hakkında bilgi vereceğiz. Sağlığınızı korumak ve hastalıklara karşı önlem almak için aşılarınızı yaptırmayı unutmayın. Eczanelerden ya da sağlık kuruluşlarından randevu alarak aşı yaptırabilirsiniz.
Grip Aşısı
Grip aşısı, mevsimsel grip hastalığına karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Her yıl değişen grip virüsleri nedeniyle grip aşısı da her yıl yenilenir. Özellikle astım, diyabet, kronik kalp hastalığı, hamilelik gibi hastalıkları olanları tahrip eden grip, risk altındaki yetişkinler için hayati önem taşır. Grip aşısı, bu risk grubunda yer alan yetişkinlerin her yıl grip hastalığına karşı korunmalarına yardımcı olur.
Zatürree Aşısı
Zatürree, solunum yolları enfeksiyonlarına sebep olan bakterilerin neden olduğu ciddi bir sağlık sorunudur. Özellikle yaşlı ve kronik rahatsızlıkları olan yetişkinler için büyük bir risk taşır. Zatürree aşısı, bu riski minimize etmek için gereklidir.
Aşı, Streptococcus pneumoniae adı verilen bakterinin neden olduğu zatürree türüne karşı koruma sağlar. Bu sayede, yetişkinlerin zatürreeye yakalanma riski azalır ve ölümcül sonuçlar ortadan kalkar. Zatürree aşısı, bu risk altındaki yetişkinler için önemli bir koruyucu tedbirdir.
Hepatit Aşısı
Hepatit hastalığı, karaciğerde kalıcı hasara neden olabilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık, yenilen veya içilen şeyler yoluyla kolayca bulaşabilir. Hepatit A, B, ve C olmak üzere üç çeşidi bulunur. Hepatit A’ya karşı yapılan aşı, bu hastalığı önler ve yetişkinlerin sağlıklarını korumalarına yardımcı olur. Aşı iki doz olarak uygulanır. İlk doz yapıldıktan sonra altı aylık arayla ikinci doz da uygulanmalıdır. Aşının kalıcı etkisi olduğu için ancak bir kere yapılması yeterlidir. Etkin bir şekilde korunmak için aşı olmak önemlidir.
Hepatit A Aşısı
Hepatit A, karaciğerde ciddi hasarlara neden olabilen bir virüs enfeksiyonudur. Yetişkinlerin, bu virüse karşı korunmak için Hepatit A aşısı yaptırmaları önerilir. Aşı, bağışıklık sistemi tarafından virüsle savaşarak, hastalığa yakalanmayı engeller. Aşının etkili bir şekilde çalışabilmesi için, en az 2 doz yapılması gereklidir.
Çoğu insan, Hepatit A virüsüne maruz kaldıklarına dair hiçbir belirti göstermezler. Ancak bazı insanlarda karaciğerde hasar ve halsizlik gibi semptomlar görülebilir. Özellikle seyahat etmek isteyenler, temiz su kaynaklarına erişimi olmayanlar ve gıda hijyeni koşullarının iyi olmadığı yerlerde yaşayanlar, Hepatit A aşısı yaptırmaları özellikle önemlidir.
Hepatit A aşısı, genellikle güvenli bir şekilde uygulanır ve hafif yan etkileri vardır. En sık görülen yan etki, aşı yapılan bölgede hafif ağrıdır. Aşı sonrası ciddi bir yan etki yaşanması nadirdir. Ancak, aşıyı yaptırmadan önce sağlık durumunuzu doktorunuzla paylaşmanız ve güvenli olup olmadığını kontrol etmeniz önemlidir.
Unutmayın, Hepatit A aşısı, karaciğerde ciddi hasarlara neden olan virüs enfeksiyonuna karşı korunmak için önemlidir. Bavullarınızı hazırlamadan önce, bir sağlık uzmanı ile konuşarak seyahat planlarınıza bir Hepatit A aşısı eklemeyi düşünün.
Hepatit B Aşısı
Hepatit B hastalığı, karaciğer yetmezliği ve kansere yol açabilen bir enfeksiyondur. Hepatit B aşısı bu hastalığa karşı koruyucudur ve özellikle sağlık çalışanları ve enfeksiyon riski taşıyan gruplarda önemlidir. Risk altındaki bireylerin aşılanması önemlidir ve hepatitis B aşısı sağlık sistemimizin birçok noktasında ücretsiz olarak sunulmaktadır.
Tetanos Aşısı
Tetanoz, açık yaralarda bulunan Clostridium tetani bakterisinden kaynaklanan ciddi bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon, kas spazmları, sırtta yaygın ağrılar ve hatta solunum yetmezliği gibi komplikasyonlarla sonuçlanabilir. Tetanoz aşısı, yetişkinlerin bu enfeksiyona karşı korunmasına yardımcı olur ve yıllık bir aşı olarak önerilir.
Meningokok Aşısı
Meningokok enfeksiyonu, beyin dokusunda kalıcı hasarlar bırakabilen ciddi bir enfeksiyon türüdür. Bu enfeksiyona karşı korunmak için Meningokok aşısı önerilir.
Özellikle seyahat eden ve kalabalık ortamlarda bulunan yetişkinler bu aşıyı yaptırarak enfeksiyon riskini azaltabilirler. Ayrıca, Meningokok aşısı özellikle yaşlı ve bağışıklık sistemi zayıf olan yetişkinlerde de tavsiye edilir.
PPSV23 Aşısı
PPSV23 aşısı, yetişkinlerde pnömokok enfeksiyonu riskini azaltır. Bu enfeksiyon ciddi solunum yolu enfeksiyonlarına, menenjite ve kan zehirlenmesine neden olabilir. Ayrıca özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha ciddi sonuçlara yol açabilir.
Aşı, 2 yaşın üzerindeki yetişkinler için önerilir ve genellikle tek dozda uygulanır. Pnömokok enfeksiyonundan korunmanın yanı sıra, aynı zamanda bağımsız yaşama kabiliyetini de artırabilir. Enfeksiyon riskini azaltmak için grip aşısıyla birlikte rutin olarak yapılması önerilir.
- Risk grubundaki yetişkinler (65 yaş ve üzeri, kronik hastalığı olanlar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar)
- Kalp, akciğer, böbrek hastalığı, diyabet, kanser, HIV/AIDS gibi kronik bir hastalığı olanlar
- Yeni sigara bırakanlar veya sigara içenler
- İçki veya uyuşturucu bağımlılığı olanlar
Yukarıdaki durumlardan birine sahipseniz, PPSV23 aşısı yaptırmayı düşünmeniz önemlidir. Ancak, herhangi bir aşısı öncesinde mutlaka doktorunuza danışmanız gerektiğini unutmayın.
MenACWY Aşısı
MenACWY aşısı, meningokok tip A, C, W ve Y bakterilerine karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Bu tür bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar, kan zehirlenmesine, beyin zarının iltihabına veya septisemiye neden olabilir. Bu nedenle, özellikle risk altındaki gruplar için kullanılması önemlidir.
Risk altındaki gruplar arasında askeri personel, üniversite öğrencileri ve seyahat edenler yer alır. Aşının yapılması, bu enfeksiyonların yayılmasını önleyebilir ve hayat kurtarıcı bir etkiye sahip olabilir. Aşı, genellikle 2 yaşın üzerindeki yetişkinler için önerilir ve çoğunlukla tek doz olarak uygulanır.
Ayrıca, MenACWY aşısını yaptırmadan önce, mutlaka doktorunuzla görüşmeniz gerektiğini unutmayın.
Zona Aşısı
Zona, suçiçeği geçirmiş olan kişilerde görülebilen bir virüs enfeksiyonudur. Hastalığın neden olduğu ağrı, yanma ve kabarcıklar, hayat kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Zona aşısı, hastalığa yakalanma riskini azaltarak bu etkilerin önlenmesine yardımcı olur. Aşının etkisi, suçiçeği geçirme süresi ve hastalığın şiddeti gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. 50 yaşın üzerindeki yetişkinler için önerilen bu aşı, enfeksiyona karşı etkili bir koruma sağlar.
Herpes Zoster Aşısı
Herpes Zoster aşısı, zona enfeksiyonuna yol açan virüsün neden olduğu ağrı ve döküntülerin tedavisinde kullanılır. Aşının öncelikli olarak 50 yaşın üzerindeki yetişkinlere önerilmesinin nedeni, yaşlanmanın bağışıklık sisteminin işlevlerini zayıflatması ve herpes zoster enfeksiyonu riskini artırmasıdır. Aşının en önemli amacı, herpes zoster enfeksiyonundan korunmak ve enfekte olunması durumunda ekstrem ağrı ve rahatsızlık hissini en aza indirgemektir. Herpes Zoster aşısı, sağlık uzmanları tarafından önerilen aşılardan biridir ve özellikle 50 yaş ve üzerindeki yetişkinlerin zamanında yaptırmaları gerekmektedir.
Zona Aşısı
Zona, önceden suçiçeği geçiren kişilerde görülen bir virüs enfeksiyonudur. Bu hastalığa karşı korunma için özellikle 50 yaşın altındaki yetişkinler için Zona aşısı önerilir. Aşı, zona virüsünün neden olduğu şiddetli ağrıları ve enfeksiyondan kaynaklanan rahatsızlıkları önlemeye yardımcı olur. Ayrıca, aşılanmış kişilerin hastalığı yayma olasılığı azalır. Zona aşısı, zamanla etkililiğini kaybetmeyen bir aşıdır ve tek doz yeterlidir.
